Har AKP(m-l) likvideringslister? Driver partiets medlemmer med våpentrening? Er partiets mål partidiktatur og terrorregime? Er partiets metoder infiltrasjon, manipulering, press og tvang? Har partiledelsen absolutt makt over medlemmene? Bruker ledelsen trusler om represalier mot "avvikere" blant medlemmene?
Gunnar Furehaug har i dette heftet tatt for seg de vanligste mytene om AKP(m-l) og setter de i sammenheng med antikommunismens utvikling og historie.
Heftet er et viktig bidrag i debatten om antikommunisme og avsløringene av borgarskapets behov for makt også over folks tanker og meninger.
Utgitt av verveutvalget i AKP(m-l) i juni 1987. Lagt ut på nettet i desember 2003.
Til AKP si hjemmeside ||| Fleire hefte frå AKP
Kapittel 1: Antikommunisme - nokre døme frå AKP(m-l) si historie ||| a) "Likvideringslista" ||| b) "AKP ofrer 10 kvinner" ||| c) Fagorganiserte forsvarer AKP ||| d) Bodskapen i antikommunismen
Kapittel 2: Kommunisme og antikommunisme ||| a) Pariskommunen 1871 ||| b) Oktoberrevolusjonen i 1917 ||| c) Mccarthyisme, kald krig og kommunistjakt ||| d) "Fråfalne" kommunistar - den nye antikommunismen ||| e) Antikommunismen sine kjelder
Kapittel 3: Sosialistisk venstreparti sin antikommunisme ||| a) Antikommunisme? ||| b) Ei fortid å vera stolt over ||| c) Politisk usemje
Kapittel 4: Hetsen mot AKP(m-l) og antikommunismen ||| a) Fabrikkerte "bevis" ||| b) På felt etter felt ||| c) Polstreiken 1986 ||| d) Antikommunismen vil auke
Kapittel 5: Mytar, fakta og dobbeltmoral ||| a) Dobbeltmoral ||| b) Har vi sjølv bidrege til mytedanning?
Kapittel 6: Elleve typiske mytar om vår politikk ||| 1. AKP vil ha det slik som det er i Sovjet ||| 2. Kva med Kina då? ||| 3. Det ville bli diktatur om AKP fekk bestemme; berre arbeid og slit, alle likt kledd osv ||| 4. De går inn for væpna revolusjon - det er valdsromantikk på sitt verste! ||| 5. Alt hemmelegheitskremmeriet: Kva er vitsen med det? De berre støyter folk frå dykk! ||| 6. De er umoglege å samarbeide med. De berre splittar, spelar ikkje med opne kort, manipulerer ||| 7. De vil at fagrørsla skal danse etter dykkar pipe, og vil om mogleg splitte fagrørsla for å nå dykkar mål ||| 8. AKP: ein gjeng halvtomsete valdsromantikarar som berre tenker politikk ||| 9. Det er meiningssensur i AKP. Alle må meine likt, og leiinga har all makt ||| 10. De berre krev og krev og er mot alt. Er det ingen ting de er for? ||| 11. Bli med i AKP? Nei, då må eg forsake alt og berre drive politikk
Kapittel 7: Antikommunismen sin innverknad på AKP(m-l) ||| a) Problem med å stå fram? ||| b) Forsvarsposisjon ||| c) Forsuring av det indre livet? |||d) Mange spørsmål - færre svar ||| e) Bli med i AKP(m-l)
Rolf Hansen er inspirator til dette heftet. Gjennom sitt åtak på AKP(m-l) i kjølvatnet av Polstreiken høsten 1986, bekrefta han ein gamal lærdom: når folk reiser seg mot Makta blir dei ikkje møtt med saklege argument, men med løgner og trusler. Alt for ofte går løgnene heim hjå folk.
Borgarskapet styrer ikkje berre i kraft av sin økonomiske og militære styrke, men også i kraft av den makta dei har over folk sine tankar og meiningar. Hjørnesteinar i denne meiningsmakta er at opprør er uansvarleg og at kommunisme er diktatur.
AKP(m-l) er for storparten av det norske folket eit merkeleg politisk fenomen. For nokre er vi ei ekstrem politisk utgave av Frimurerlosjen. For andre Djevelens utvalgte på jorda. For mange er vi eit parti som vil innføre diktatur og Sovjet-styre i Norge. For atter andre verkelegheitsfjerne utopistar. Dyktige, intelligente og aktive, ja. Men også sære, fanatiske og unorske. Nokre av desse forestillingane har vi bidrege til å skape sjøl, men fyrst og fremst er desse forestillingane om AKP eit uttrykk for borgarskapet si makt over folk sine tankar og meiningar.
Ikkje minst medan eg har jobba med dette heftet, har eg kome til at AKP har undervurdert antikommunismen, og har teke for lett på å avdekke og gå mot folk sine merkverdige oppfatningar om oss. Vi kan le av Rolf Hansen sine utfall mot AKP. For folk som ikkje kjenner AKP eller har erfaring med AKParar, vil slike utfall ikkje vera løgner og forvrengningar, men synspunkt som blir til meiningar for mange folk på tross av eit avisinnlegg eller to som tek til motmæle.
Mykje tyder på at det vil bli meir antikommunisme i tida framover. Det er å håpe at dette heftet kan bidra til at vi blir betre budd på han, og at det generelt vil bidra til å styrke AKP sin propaganda og gjere oss betre i stand til steg for steg å avdekke og drive attende mytar og merkverdige forestillingar om kva AKP står for.
Juni 1987
Gunnar J Furehaug
Året er 1985. Det er valkamp. Ved Nordfjordeid gymnas i Sogn og Fjordane er det paneldebatt og utspørjing av partia. Ein elev stiller representanten frå Raud Valallianse fylgjande spørsmål: "Har de fortsatt likvideringslister?"
Korkje RV eller AKP(m-l) har nokon gong hatt likvideringslister. Likevel er spørsmålet der: "Har de fortsatt likvideringslister?"
Historia går 11 år attende i tid. I januar 1974 kunne lokalavisa Sogningen/Sogns avis fortelje lesarane sine at AKP i Sogndal planla å kjøpe opp deler av Jostedalsbreen til bruk til tvangsarbeidsleir etter revolusjonen. Slikt kallar mest på latteren, men avisa hadde meir å fare med. Etter nokre veker kunne avisa bringe nok ei avsløring: AKP hadde liste med namn på 20 av bygda sine leiande borgarar. Desse skulle likviderast "når tida var moden".
Det kunne ha stoppa der; og vorte ståande som ei passeleg dum røvarhistorie, dikta opp av ein reaksjonær lokalavisredaktør. Det gjorde den ikkje. Anonyme lesarar skreiv inn og argumenterte for at sjølvsagt måtte AKP ha likvideringslister dersom dei meinte alvor med å lage revolusjon. Sogningen brakte nye "avsløringar" om alt frå SUF(m-l) sine (offentlege) vedtekter til dramatiske historier om korleis folk vart tvangsverva til Raud Ungdom. Storoppslag i Bergens Tidende og VG. Dagsrevyen sørga for at "avsløringane" kom ut i heile landet. I Nå sto "Anders Langes parti"-tilhengar (no Fremskrittspartiet) professor H H H Heiberg fram og forkynte: "Jeg står på listen - og hadde blitt fornærmet om jeg ikke hadde gjort det."
Både den gong og no kan vi seie at det er utruleg kva borgarar av ulikt slag kan finne på for å sverte AKP. Samstundes lærer denne historia oss at også det mest utrulege kan tene si hensikt!
Sjølvsagt var det mange folk i Sogndal og Sogn og Fjordane som ikkje trudde på historiene om Jostedalsbre og likvideringslister. Dei som stod bak påstandane måtte også etter kvart dementere utsegnene sine.
På tross av dette viser spørsmålet RV-talsmannen fekk på valkampmøte 11 år etter, at mange folk trudde på desse løgnene og har ført dei vidare til folk som ikkje sjølve var gamle nok til å oppleve dei! Det er og eit faktum,
på tross av at AKP og Raud Ungdom i Sogndal på denne tida hadde svært stor innverknad, spesielt i skulemiljøa, at m-l-arane etter kvart fekk problem med å markere seg og stå fram som kommunistar. Den personlege belastninga med det å heile tida bli konfrontert med likvideringslister o.a, vart etter kvart for stor for mange.
Altså: Den lokale borgarskapet med Libertas i ryggen oppnådde litt av det dei ville.
Dei sette i gong ein hetskampanje med eit latterleg dumt innhald, og klarte på tross av det å svekke Raud Ungdom og AKP sin innverknad, samt plante endå nokre fordommar i hovuda på folk om kva m-l-rørsla står for og ynskjer.
Vi kan seie: "Alt var berre løgn og oppspinn." Mange folk tenker: "Ingen røyk utan eld." Og kven vil få tillit til eit parti som dei trur mulegens planlegg tvangsarbeidsleir og set opp likvideringslister?
Denne overskrifta stod å lese i Adresseavisa 15. november 1986. Vi les vidare:
"Ti kvinner ved Aker Verdal kan miste jobben takket være et kynisk spill fra den AKP(m-l)-dominerte fagforeningen."
"Denne saken blir sett på som et særlig uttrykk for den manipulering som AKP(m-l) er i stand til å gjennomføre på enkelte arbeidsplasser."
Denne saka er for einskilde journalistar og borgarskapet uttrykk for AKP(m-l) sin kynisme og evne til å manipulere arbeidsfolk.
For arbeidarane ved Aker Verdal og for AKP(m-l) handlar den om noko heilt anna.
Den handlar om at bedrifta skulle rasjonalisere. Eit av tiltaka var å settje bort reinhaldet til eit privat firma. Reinhaldsarbeidarane får tilbod om omskulering som i praksis ikkje inneheldt nokon garanti om fast jobb etterpå. Og dei får tilbod om å bli tilsett i det private firmaet som skal overta jobben deira. Eit "tilbod" som for mange av dei ville innebere nedgang i brutto årsløn på opp mot 75.000 kroner!
Dette ville reinhaldsarbeidarane slåss mot. Dette ville AKParane ved bedrifta slåss mot. Og dette ville klubben slåss mot. Klubben og reinhaldsarbeidarane tok opp kampen. I einskilde presseorgan blir dette til "AKP ofrar 10 kvinner", "AKP driv eit kynisk spel", "AKP manipulerer klubben". Ein god del folk trur meir på borgerpressa enn på klubben og AKP. For alle veit (!?) at AKP driv infiltrasjon: at AKP berre eggar til strid og uro; at arbeidsfolk på mange arbeidsplassar er dumme nok til å la seg manipulere, og at bedriftsleiarar alltid gjer det som tener bedrifta, og med det arbeidarane, best på lang sikt. Eller er det ikkje slik?
I 1986 var det også streik ved Polet i Oslo. Pol-leiinga ville fyrst omplassere og seinare avskjedige hovudtillitsmann Håkon Høst. Fagforeininga sette seg mot dette og gjekk til streik. Støtta frå fagorganiserte over heile landet var overveldande. Dette irriterte sjølvsagt toppane i LO og DNA. Rolf Hansen slapp til i Dagsrevyen og advarte mot AKP(m-l). Fire dagar seinare hadde avisa Tidens Krav i Kristiansund eit stort oppslag med fylgjande overskrift: "AKP(m-l) styrer Handel og Kontor". Av innhaldet:
"AKPeren Stein Kristiansen er lønnet sekretær ..." "Slik sitter man med "bukta og begge endene"." "Full kontroll i rekkene, og stor faglig disiplin og dyktighet." "Det er stor frustrasjon over AKP-drifta ute på arbeidsplassene. Mange vegrer seg for å organisere seg, og noen har meldt seg ut i protest."
Mange avisinnlegg fylgde. Medlemmer av H&K, tillitsvalde i H&K og styremedlemmer rykka ut til forsvar for foreninga si og leiaren som er AKPar. Kolbjørn Aune, informasjonsleiar i Jern og Metall, blanda seg inn i debatten og siterte flittig frå AKP(m-l) si faglege studiebok frå 1980. For han er denne boka eit døme på og bevis for AKP sitt kyniske spel bak kulissane og manipulering med medlemmane. Anonyme lesarar skreiv inn og fortalde "sanninga" om AKP: ord som diktatur, fanatikarar, væpna revolusjon, forakt for demokrati osv, vart flittig brukt av einskilde. Også styret i H&K blanda seg inn i debatten. I eit innlegg (vedtatt samrøystes på styremøte 25. november) skreiv dei mellom anna:
"Vi lurer virkelig på hvordan det er mulig for en journalist som tar jobben sin alvorlig (det går vi ut fra at Helge Hegerberg gjør), å skrive en artikkel hvor nesten alt er løgn."
"Når det gjelder vår ansatte kasserer/sekretær ble han ansatt fordi han var den desidert best kvalifiserte av 6 søkere. Ansettelsen var enstemmig og alle styrets 11 medlemmer var til stede."
"Hegerberg har rett i at organisasjonsprosenten er lav i varehandelen, men dette gjelder hele landet. Og den faktiske situasjonen er at organisasjonsprosenten i Kristiansund er høyere enn det som er vanlig. Bare i løpet av de siste 2-3 årene har medlemstallet økt med ca 25 %."
"Kun to medlemmer har meldt seg ut, og det var i forbindelse med den politiske streiken LO gjennomførte mot Willoch-regjeringens statsbudsjett. De meldte seg ut fordi de mente denne streiken representerte partipolitisk misbruk av fagbevegelsen fra DNA sin side."
"Når det gjelder vår leder gjennom de 7 siste årene, Erling Hagen, kan vi også tilføye at han nyter stor respekt også i organisasjonen for øvrig. Bl.a er han fylkets representant i Seksjonsrådet for Handelen og han har i to perioder vært medlem i forhandlingsutvalget i forbindelse med tariffoppgjørene. Nylig var han også ansatt av Forbundet for å drive verve- og møtevirksomhet i fylket for øvrig."
"Til slutt vil vi spørre Hegerberg om hva som var hensikten med oppslaget 12. november. Vi tror neppe at det har skadet AKP. Er det noen som er blitt skadelidende, må det i tilfelle være H/K. Vi er ikke bekymret for medlemmene. De vet hva som er sannheten. Men vi tenker på alle dem som ikke er medlemmer, men som vi så gjerne skulle hatt med oss."
"Vi har ikke annet enn avsky til overs for den journalistikken som Tidens Krav her har prestert."
Og kva seier journalist Helge Hegerberg til dette? I eit avsluttande innlegg presterer han å hevde at han har skote blink! Han har ikkje endra syn, han gjentek påstandane frå 12. november, og han råder årsmøtet i H&K til å "ta en persondebatt neste gang".
Altså: sjølv om det ikkje finst fnugg av bevis for at AKP(m-l) infiltrerer, manipulerer, misbruker makt og skader fagrørsla; sjølv om det motsatte vert hevda av fagorganiserte og tillitsvalde sjølv, så fortset borgarar av ulikt slag med det same maset.
Oppnår dei det dei vil? Kva vil dei oppnå? Skadar dette AKP(m-l)? Eventuelt på kva måte? Og er vi eventuelt flinke nok til å møte slik sverting av AKP?
Det desse tre historiene frå ulike stader i landet fortel oss, er at antikommunismen er ein del av vår politiske kvardag. Når vi står fram med politikken vår, møter vi ikkje berre politisk usemje, men også mytar, hets og løgner. Kort sagt antikommunisme. Difor må vi forstå den, drøfte den, og skjønne kvifor den er der. Vi må også forstå korleis den verkar inn på folk og deira syn på oss; og vi må finne på mottiltak.
Dersom vi skal samanfatte innhaldet i antikommunismen, slik den er retta mot AKP, må det bli omtrent slik:
Alt i alt: kommunistane vil berre kaos og anarki; kommunistar og kommunistiske parti er ikkje til å stole på; kommunistar er steinharde og kyniske folk som utnyttar og manipulerer andre for å nå sine mål. Ein kan seie ein ting til "bevis" for dette, og det er at det finst eksempel i den kommunistiske rørsla si historie på at sosialistiske land, kommunistiske parti og einskildkommunistar har gjort overgrep, har synt seg å ikkje vera å stole på, og har gjort alvorlege feil. Det har ingen hensikt å underslå det, men tvert om prøve å lære av det.
Men er det på grunn av slike ting at vi har antikommunisme? Sjølvsagt ikkje.
Antikommunismen er like gamal som kommunismen. Kjelda til antikommunismen er borgarskapet sitt ynskje om å halde på makta si. Borgarskapet går ikkje primært til åtak på dei feila kommunistar gjer, men på kommunistane sitt program; revolusjon og sosialisme blir framstilt som kaos og barbari. Og dei går til åtak på kommunistane sine handlingar: agitasjon for at folk skal slåss for interessene sine og organisering av små og store kampar blir til undergraving og infiltrasjon.
Borgarskapet skjønar at vi meiner alvor, dei ser at vi oppnår resultat, og innimellom merkar dei verksemda vår der det rammar mest: i pengepungen. Kommunistane er ein trussel mot profitten og borgerskapen som politisk makt. Dei vil kome til kort i ein open og redeleg politisk debatt. Difor må dei bruke løgner og skremselspropaganda.
Kommunismen og den kommunistiske rørsla har si historie. Antikommunismen har også ei historie - og den er like lang som kommunismen si historie.
Alt i forordet til Det kommunistiske manifestet står det å lese:
"Et spøkelse går over Europa - kommunismens spøkelse. Alle makter i det gamle Europa har sluttet seg sammen til en hellig klappjakt på dette spøkelse - paven og tsaren, Metternich og Guizot, franske radikale og tyske politifolk." "Det er på tide at kommunistene åpent legger fram for hele verden sitt syn, sine mål, sine tendenser og stiller et manifest fra partiet selv opp mot eventyret om kommunismens spøkelse."
Våren 1871 gjorde folket i Paris revolusjon. Eit folkestyre vart oppretta. Over heile Europa vart sjølvsagt kampen mot dette opprøret framstilt som ein kamp for orden, rettferd og sivilisasjon. Opprørarane, bandittane, barbarane, pøbelen måtte knusast!
Og opprøret i Paris vart knust. Omlag 30.000 menn og kvinner, unge og gamle vart massakrerte. Lov og orden sigra over barbari og kaos!
Marx kommenterte dette slik:
"Den borgerlige ordens sivilisasjon og rettferd trer fram i sitt sanne, tordensvangre lys så snart slavene i denne orden reiser seg mot sin herre. Da står denne sivilisasjon og rettferd fram som utilslørt villskap og lovløs hevn." "I sannhet en glorverdig sivilisasjon denne som har til livsproblem: hvordan den skal bli kvitt likhaugene av dem som den myrdet etter at kampen var over!" (Frå Pariserkommunen.)
Med revolusjonen i Sovjet i 1917 nådde kommunistskrekken i borgarskapet nye høgder. Ikkje berre i Europa, men også her i Norge.
Skipsmeklar Annas Bollman i Aftenposten 14. februar 1918:
"Saa maa det være os tilladt at spørge hvad de styrende har foretaget sig i anledning af denne saa sterkt omsiggribende og smittende aktion. Eller har samfundet ikke ret til at verge sig mod kræfter som har dets opløsning som eneste maal? Samfundet lader disse kreæfter udvikle sig uforstyrret! Det giver efter for deres krav og er blind for at hungeren og tørsten vokser i samme grad som kravene tilfredsstilles. Samfundet aner ikke at tørsten imorgen kan gjælde blod, menneskeblod!"
Og Morgenbladet 17. februar 1918:
"Bolsjevikregjeringens drabanter er først og fremst den røde garde. Denne er et godt lønnet, væpnet banditkorps som virker ved at utsprede den høieste rædsel."
Og til slutt frå ein leder i Aftenposten 18. april 1918 etter at militæravdelingar hadde vorte brukt mot arbeidsfolk i Sulitjelma:
"Der kan blive gjort forsøg på lignende udskeielser andetsteds i landet. Vi er endnu ikke trygge. Det blæser en østenvind som endnu ikke har lagt sig. Den kommer fra de russiske og finske sletter, og den fører gnister med sig ..."
I 1930-åra var det fyrst og fremst dei nazistiske og fascistiske organisasjonane som dreiv skremselspropaganda om "den røde fare". Antikommunisme var ein av dei mest sentrale politiske sakene åt dei fascistiske partia. Både Mussolini i Italia og Hitler i Tyskland kom til makta på ei bølgje av skremsler om kommunistfaren.
Men kampen mot nazismen og Hitler-Tyskland sitt samanbrot i 1945 førte og med seg auka sympati for Sovjet og auka oppslutning om dei kommunistiske partia i Vesten. Dette, saman med Sovjet sin Aust-Europa-politikk etter krigen, og revolusjonen i Kina i 1949, gjorde det naudsynt å atter mane fram kommunistspøkelset.
I USA byrja heksejakta på kommunistar umiddelbart etter krigen. Mccarthy-tida, som denne perioden vert kalla, fekk namn etter den amerikanske senatoren Joseph R McCarthy. Han vart valt inn i senatet i 1946 etter ein antikommunistisk og nasjonalistisk valkamp.
I åra som fylgde vart det piska opp ei ekstrem hatstemning mot folk og organisasjonar som kunne tenkast å ha kommunistiske sympatiar, hadde radikale standpunkt eller rett og slett var liberal i tradisjonell forstand. I tusental vart folk svartelista og/eller mista jobbane sine.
I Norge var det sosialdemokratiet med Einar Gerhardsen og Håkon Lie i spissen som dreiv fram heksejakta på kommunistar og sosialistar til venstre for DNA. Gerhardsen, Lie og andre sosialdemokratar reiste land og strand rundt og egga til kamp mot kommunistane. I boka På den himmelske freds plass skildrar Pål Steigan det klimaet som oppstod, slik:
"Gerhardsens taler var klarsignalet til ei omfattende og hensynsløs heksejakt på kommunister og alle som kunne mistenkes for å være det. (den) førte til mange personlige tragedier, oppløste familier, svære nerveproblemer, alkoholproblemer og økonomiske problemer. Sjøl om det også kom til håndgripeligheter, var det verste den psykiske terroren. Den var intens, velorganisert og fullstendig nådeløs. Mange kommunister som hadde klart seg gjennom illegalitet, fangeleire og de verste personlige påkjenninger under nazi-styret, bukka under for den psykiske terroren som fulgte etter Gerhardsens oppfordring."
I dag må det vel reknast som eit historisk faktum at ein særs viktig ytre årsak til NKP sin tilbakegang var den hetsen dei vart utsett for i 1950-åra. AKP har aldri vore utsett for hets- og hatkampanjar som tilsvarande det NKP vart utsett for. Men vi gjer oss sjølv ei bjørneteneste dersom vi reknar med at noko slikt aldri kan skje oss. Antikommunisme, også i form av storstilte løgnkampanjar, dukkar lovmessig opp i periodar då kommunistane har stor oppslutning og/eller når borgarskapet har problem.
Antikommunismen i femtiåra fekk sjølvsagt også næring frå faktiske feil og overgrep som skjedde i Sovjet og i kommunistpartia i Vesten. Tidlegare hadde antikommunismen stort sett vore særs unyansert og på mange måtar banal. Borgarskapet og høgreekstremistiske organisasjonar kom sjeldan over stadiet med skuldingar om bandittvesen, barbarar, kaos og anarki. Men i etterkrigstida får antikommunismen ein ny dimensjon; Sovjetsystemet lever ikkje opp til forventningane. Moskvaprosessane, Sovjet sin Europapolitikk m.m får ein del kommunistar til å endre politisk syn. Ein del vestlege intellektuelle, som i egenskap av å vera tidlegare medlemmer av kommunistparti, byrjar å stå fram og fortelje om kor skuffa dei er over Sovjet og/eller kommunistpartia sin politikk, og tek avstand frå sitt tidlegare politiske standpunkt. Mange av desse inntok etter kvart ope prokapitalistiske og antikommunistiske standpunkt. Dette fenomenet kjenner vi frå vår eigen tid, og det er klart at dette er ein annan type antikommunisme enn den tradisjonelt borgarlege. Den er ofte meir sakleg. Den tek nokre gonger utgangspunkt i faktiske, kritikkverdige forhold. Og den har sjølvsagt større gjennomslagskraft overfor radikale folk. Difor er den ofte også vanskelegare å møte.
Oppsummeringsvis kan vi seie at antikommunismen har to kjelder:
Den fyrste typen skuldast i stor grad politisk usemje, og har nokre gonger som utgangspunkt faktiske feil og manglar i den kommunistiske rørsla. Den andre stammar frå borgarskapet si djupfølte forakt mot og hat til folkeleg kamp generelt og dei revolusjonære si verksemd spesielt. Litt meir om denne i kapittel 4.
Heilt sidan Finn Gustavsen på slutten av 1960-talet tordna mot SUF (då SF sin ungdomsorganisasjon) fordi SUF avviste den parlamentariske vegen til sosialismen, gikk mot Israel og støtta palestinarane, støtta den kinesiske kulturrevolusjonen, gjekk mot Sovjet m.m, har leiande SVarar jamnleg rykka ut og "teke oppgjer" med m-l-rørsla.
Tidlegare partisekretær og noverande partileiar i SV, Erik Solheim, har vore ein av dei som har følt seg kalla til å "avsløra" m-l-rørsla.
I tre artiklar i Ny tid våren 1984 "avslørte" han AKP sitt dobbeltspel, udemokratiske sinnelag og stalindyrking. Desse tre artiklane bygde på eit foredrag Erik Solheim heldt i valkampen 1983. Foredraget er også utgitt i hefteform, og har tittelen Sosialistisk demokrati?.
Og endeleg: I 1978 var Solheim redaktør for eit hefte med den ambisiøse tittelen Oppgjør med AKP (skrive av ei arbeidsgruppe i SU, utgitt av Sosialistisk Opplysningsforbund). I forordet til dette heftet står det å lese:
"Når vi har laga dette heftet er det fordi vi mener det er viktig å ta knekken på AKP før de får lamma venstresida fullstendig ved sin måte å jobbe på."
Den viktigaste kritikken kretsar rundt fylgjande fem moment (frå forordet i Oppgjør med AKP):
I SV sine auge er vi altså m.a grenselaust sekteriske, går inn for piggtrådsosialisme, og er nynasjonalistiske (jfr høgresida sine påstandar om kommunazisme). Skarp lut - som ikkje minst skuldast politisk usemje mellom SV og AKP. Men ikkje berre det. Mykje av den polemikken som blir køyrt fram er klart beslekta med tradisjonell antikommunisme. Eg vil difor bruke litt plass på SV sitt syn på AKP - også fordi det er ein passande innfallsport til å skrive litt om kva AKP faktisk står for og har utretta.
Alle politiske parti må rekne med å bli kritiserte av andre for sine standpunkt og sine handlingar. I forhold til oppslutninga er det vel ingen parti i Norge som har fått så mykje omtale og kritikk - og kjeft som m-l-rørsla; frå ytterste høgre, frå sosialdemokratisk hald, frå SV-hald, og - frå eigne rekkjer. Mesteparten av denne "kritikken" har vore løgn og forvrengingar. Noko av kritikken har vore konstruktiv og bidratt til at m-l-rørsla har vakse, kvitta seg med barnesjukdommar og vorte dyktigare til å drive politisk arbeid.
SV/SU sin kritikk av m-l-rørsla - slik han m.a kjem fram i Oppgjør mot AKP, og i Solheim sin artikkel, plasserer seg midt i landskapet. Noko av han er konstruktiv i den forstand at han peiker på opplagte feil og manglar. Andre deler smakar mest av hatske, irrasjonelle utfall og er vrengebilde av dei faktiske forholda.
Dette får bli ståande som påstandar utan ytterlegare sitat, for problemet med å svare på denne kritikken, er at alt er sausa saman i ei - alt i alt - usmakeleg suppe. Løgner, halvsanningar, sanningar, ting som er teke ut av sin samanheng, politisk kritikk, politiske standpunkt og merkverdige insinuasjonar er fletta i hop slik at det er vanskeleg å gje eit skikkeleg tilsvar på desse publikasjonane utan å skrive ei lengre avhandling.
Med dette har eg også sagt at eg meiner at deler av SV sin kritikk av m-l-rørsla på 1970-talet var rett; det er ikkje vanskeleg å finne eksempel på feil m-l-rørsla har gjort. Og framtida vil vise at vi fortsatt vil kome til å gjere feil. Vi er ikkje redde for å innrømme feilsteg - tvert om er det umogleg å jobbe politisk i lengre tid utan å gjere feil. Nokre av desse feila har også vore opphav til hets og mytar; meir om dette i kapittel 5.
Men m-l-rørsla har sjølvsagt ikkje, slik SV prøver å framstille det, berre gjort feil. Fyrst og fremst meiner vi at vi har mykje å vera stolte over:
Mykje nemnt - inkje gløymt!
Dette vert sjølvsagt underslått når SV skal ta "oppgjer med AKP". Det er ikkje noko merkeleg i det. SV lagar ikkje publikasjonar om m-l-rørsla for å rose ho, men som dei sjølv skriv: for å "ta knekken på AKP".
M-l-rørsla vaks i si tid ut av Sosialistisk folkeparti, forløparen til SV; markeringsbehovet har utvilsamt vore sterkt på begge sider. Det skal heller ikkje benektast at AKP i periodar har vore unødig usakleg overfor SV (jfr Raud Ungdom-leiinga sitt syn i 1975 om at "alle SVarar er potensielle landssvikarar").
Men viktigast: det er usemje på sentrale politiske spørsmål mellom AKP og SV. Dette må fyrst og fremst betraktast som ein del av den politiske kampen på venstresida. Men store deler av SV sin AKP-kritikk føyer seg, både i form og innhald, inn i ein antikommunistisk tradisjon. Det finst faktiske antikommunistiske strømningar i SV.
Det er klare likskaper mellom den hetsen som kommunistar og folk i kamp opp gjennom historia er vorte utsett for, og den hetsen AKP(m-l) har vorten utsett for dei siste 15 åra. Alt er der:
Og metodane står i forhold til innhaldet: Hatske og lett gjennomskubare utfall vert avløyste av saklege forståsegpåarar. Kjente og respekterte borgarar supplerer angrande eks-medlemmer og omvendt.
Nokre gonger fabrikkerer dei "bevis" sjølv. Eit par døme frå 1970 kan belysa det.
Det fyrste dømet er frå Bergen. Den 6. november fekk sporveisarbeidarane i Bergen fylgjande brev:
"Arbeidere ved Bergens Sporveier!
Når vi nå har vunnet en stor seier, er det viktig at dere sporveisfolk overholder deres del av kontrakten. Det må bli slutt på all skoft. Ingen må lenger møte fyllesjuke på jobben. Ingen må lenger stjele fra billettveska. Ingen må lure seg unna jobben, men møte presis og ikke gå hjem før arbeidstiden er slutt.
Vi må ha rett til å forlange at det opprettes en ny og bedre disiplin. Vi har ofra så mye på denne konflikten, at vi må ha rett til å forlange motytelser på dette vis.
Vi kan ikke bekjempe LO eller kapitalistklasse og monopolkapital hvis vi ikke har disiplin. Vår disiplin er jernhard, og vi venter den samme disiplin av våre kamerater utenfor partiet.
Ingen enhet til seier hvis ikke Maos ånd hadde fulgt oss i vår kamp. Les derfor Mao, vår førers store livssyn, vår rettleder i all kamp. Vær beredt til ny innsats mot det korrupte demokratiet når situasjonen krever det. Bekjemp opportunistene i Det Norske Arbeiderparti og LO. Slutt opp om formann Maos lære!
Med kameratslig hilsen
Bergensavdelingen for SUF(m-l)"
Kommentarar til dette skulle vera overflødig.
Det andre dømet er ein trykksak med tittelen Mao-imperialismen truer også Norge, som vart spreidd på universiteta i Oslo, Bergen og Trondheim i oktober 1970. Trykksaken vart spreidd av folk knytta til avisa ABC. ABC var ei avis som var finansiert av shippingannonsar, og som støtta USA sin krig i Vietnam, Nato-kuppet i Hellas i 1967 m.m. Dei gav seg ut for å vera "demokratiske marxist-leninister", altså m-l-arar som hadde danna fraksjon innafor SUF(m-l).
Her er nokre utdrag frå trykksaken:
"Vi har et annet flak klar til utdeling. Flaket inneholder topphemmeligheter om m-l-organisasjonen, og vil bli utdelt straks vi trues. Det er sjølsagt at vi må være anonyme utad. Fraksjonsvirksomhet er utålelig i m-l-organisasjonen i dag. Får voldsmennene i SUF(m-l) vite våre navn, vil vi få en smertefull behandling."
"Ledelsen i m-l-organisasjonen er underlagt direktiver fra Folkerepublikken Kina. Vi er lei av de spyttslikkende akademiske revolusjonsteoretikeres lederskap i vår organisasjon."
"Kina gir penger til m-l-organisasjonen i Norge på ulovlige måter også. Særlig etter at Statens studiestøtte til SOR blei stoppa, blei pengestrømmen fra Kina stor. Vi krever at vår organisasjon avviser blodpengene fra Kina. Vi vil ikke være kinesiske lakeier. Enkelte ledende kadere får også personlig økonomisk "støtte" fra Kina, dette er rein opportunisme. Sjøl om disse har tjent pengene ved å gi opplysninger til Kina, om forhold i Norge, kan vi ikke godta dette."
"Maos illegale eksport av opium, heroin og morfin til Europa går gjennom senteret i Albania. Hvor enkelte norske m-l-medlemmer kommer inn i Maos narkotika-krig, har vi tatt med i "reservebrosjyra", som vi har nevnt forran."
"Disse folka er ikke amatører. Det drives trening i nasjonale og internasjonale treningssentra. Folk får opplæring i å drepe med og uten våpen, i å lage bensinbomber, spikermatter, barikader, kidnappingsteknikk m.m."
"På grunnlag av innhenta opplysninger og egne vurderinger har m-l-ledelsen satt opp ei likvideringsliste over borgere som er særlig farlige. Disse vil bli likvidert når situasjonen krever det. Slike psykopatiske ideer må vi kjempe i mot."
"I dag har SUF(m-l) infiltrert frontorganisasjoner, skoleverket, fagorganisasjoner, politiske organisasjoner og arbeidsplasser."
"SUF(m-l) er programforplikta til å nekte for det vi har fortalt. SUF(m-l) er pålagt taushetsplikt av folkerepublikken Kina. Alle forsøk på tilbakevisning av det vi har fortalt er rein løgn."
Det som er interessant med denne trykksaken er ikkje at utgjevarane ga seg ut for å vere medlemmar av SUF(m-l). Heller ikkje at mykje av innhaldet går på skuldingar som kommunistar i alle land til alle tider har vore utsett for. Det er og tvilsamt at denne trykksaken fungerte til å styrka fordommane mot SUF(m-l).
Det som er mest interessant er at dei fleste løgnene som er presentert her dukka opp igjen i avisoppslag rundt om i landet i åra som fylgde - og då under dekke av å vera seriøs journalistikk!!
Då er denne typen hets mykje farlegare. Han verkar sjølvsagt inn på kva folk trur om oss, og korleis dei stiller seg til oss. Han verkar inn på vår evne til å få gjennomslag for politikken vår. Han verkar utvilsamt også inn på vår eigen evne til å stå fram med politikken vår. Og kanskje verkar han også inn på det indre livet i m-l-rørsla.
Antikommunismen vil i prinsippet dukke opp på alle områder vi jobbar.
Slik ser vi også at den antikommunistiske bodskapen er todelt: kommunistane er ikkje til å stole på; dei er manipulerande, har falske motiv etc, og folk er dumme, dei let seg manipulere, dei er ikkje kloke nok til å gjennomskode kommunistane m.m.
I kampen mot antikommunismen er det difor også viktig å påvise at dhan ikkje berre rettar seg mot kommunistane, men også mot dei hundretusenvis av folk som slest i lag med kommunistar, og/eller slest for saker som kommunistane stør. Antikommunismen rettar seg mot AKP, ja, men det er den kampen vanlege folk fører, han til sjuande og sist råkar hardast.
Borgarskapet må ty til løgner for å nå måla sine, og det vil prøve å isolere og splitte arbeidsfolk i kamp.
Eit godt døme på det i nyare tid er polstreiken hausten 1986. Arbeidarforeninga ved Polet i Oslo er ei av dei sterkaste fagforeiningane i landet.
I ein situasjon der borgarskapet ynskjer å omstille industrien i Norge til å vera tilpassa den internasjonale marknaden og den internasjonale konkurransen, er sterke fagforeiningar ein trussel. Borgarskapet vil ha samarbeidsviljuge fagforeiningar og arbeidarar som ikkje protesterer. Oppseiinga av hovudtillitsmannen Håkon Høst og den påfylgjande streiken må sjåast i dette perspektivet. Arbeidskjøparane og borgarpressa gjorde det til eit spørsmål om å fjerne ein "uhøfleg" tillitsmann. I realiteten var det ein styrkeprøve; borgarskapet går til åtak på ei av landets sterkaste fagforeiningar for å sjå kor langt dei kan gå i forsøka på å kneble kampviljuge fagforeiningar. At det i kampen om opinionen også vart gjort eit stort nummer av at Håkon Høst var AKPar, at AKParar hadde infiltrert Polet, osv osv, bør ikkje overraske nokon.
Herskarane vil alltid prøve å så tvil mellom dei som slest. Eit hovudmål vil vera å splitte leiarane frå medlemmane. Når mange av dei som går i spissen er kommunistar eller har kommunistsympatiar er det naturleg at kommunistspøkelset dukkar opp.
Samanlikna med 1970-åra har det i 1980-åra vore relativt lite hets mot og blæst om AKP. Det skuldest fleire ting.
Borgarskapet sin omstillingspolitikk, privatiseringspropaganda og framelsking av tradisjonelle borgarlege verdiar som å vera sin eigen lykkes smed m.m, har bidrege til at det er vanskelegare å vinne fram med propaganda om at det er naudsynt å stå i lag og slåss kollektivt.
Endra politiske og økonomiske tilhøve nasjonalt og internasjonalt har gjort at vi har måtta analysere den nye situasjonen, oppsummere erfaringane våre, og stake ut linjer for korleis vi skal jobbe i tida vi no står oppe i. Til sist har AKP mista noko av den krafta, vitaliteten og aktivismen som var eit varemerke for AKP på 1970-talet.
Summen av desse samfunnsmessige forholda, samt problem i AKP sjølv, er grunnlaget for at AKP ikkje har vore utsett for hetskampanjar tilsvarande dei partiet opplevde tidlegare. Men dette kan endre seg raskt.
Klassekampen har skjerpa seg på fleire område dei siste åra. Kampen mot industriraseringa og for styrking av tillitsmannsvernet i fagrørsla; kampen for sekstimarsdagen og mot porno, som kvinnerørsla driv fram; den auka militansen blant miljøvernaktivistar; boligkampen i Oslo og kampen mot politivald og for ytringsfridom er alt saman viktige prov på dette.
AKP deltek i dette, og er samstundes inne i ein periode med politisk og organisatorisk fornying. Alt i alt: utfordringane står i kø, og AKP har mange og gode svar.
Fleire saker kunne ha vore nemnt; konklusjonen er uansett at blandinga av aukande klassekamp og eit vitalt AKP som deltek aktivt i desse kampane er farleg for borgarskapet. Difor må AKP vera budd på nye og sterkare antikommunistiske kampanjar enn det vi har opplevd til no.
Politikken vår er open for alle som ynskjer å høyre om han. Medlemmene i AKP er vanlege arbeidarar, bønder og intellektuelle. Vi legg ikkje skjul på kva vi ynskjer å oppnå på dei ulike felta vi jobbar.
Likevel må vi jobbe i eit klima der våre mål og hensikter er forvrengte og mistenkeleggjorte. Enkelt sagt er det vorte slik at det gjeld andre reglar for kommunistar enn folk med ei anna politisk oppfatning.
Når kommunistar søker jobb, er det for å infiltrere. Når kommunistar tek på seg verv i ulike organisasjonar, er det misbruk av tillit. Når kommunistar får oppslutning om ei sak, er det resultat av dyktig manipulering.
Slike løgner kan man eigentleg ikkje beskytte seg mot - det er påstandar som er umogleg å motbevise. Har vi infiltrert? Dersom det å søke og få jobb er infiltrasjon så har vi det - som alle andre arbeidstakarar. Har vi manipulert? Dersom det å få fleirtal for ei sak er å manipulere, så har vi manipulert.
Eller vi kan snu litt på spørsmåla: lar folk seg manipulere av kommunistar? Er folk så lette å manipulere som borgarskapet vil ha det til? Er ikkje bodskapen i dette at folk eigentleg er dumme?
Dette er ikkje eit hefte om andre politiske parti. Men ei samanlikning mellom for eksempel AKP, DNA og Høgre i forhold til manipulering, desinformasjon, løftebrudd etc seier meir enn generelle politiske betraktningar om kven som faktisk er til å stole på.
Ei sak: norsk økonomi.
I fleire år har dei borgarlege partia, med Høgre og DNA i spissen, messa om kor dårleg det står til med norsk økonomi. Bodskapen er: arbeidsfolk må spenne inn livreima slik at konkurranseevna kan betrast. Dei offentlege budsjetta må slankast. Økonomiske reformer som kjem vanlege folk til gode, må skyvast inn i framtida. Gong på gong vert dette gjenteke i massemedia, og etter kvart er det ein god del folk som trur på det. Borgarskapet sine politikarar lyg, og dei veit at dei lyg. Norsk økonomi har sjeldan vore så god som han er i dag.
Valutareservane er på rundt 90 milliardar kroner. Norske bruttoinvesteringar i utlandet er femdobla på fem år. Våren 1987 eig norske selskap og einskildkapitalistar for fyrste gong meir aksjar i utlandet enn utanlandske selskap eig i Norge.
Borgarskapet og borgarskapet sin stat har rikeleg med pengar. Men verdiane norske arbeidsfolk har skapt kjem ikkje folket til gode; borgarskapet brukar dei for å gjera seg sjølv endå rikare. Men dette kan dei ikkje seie rett ut; difor lyg DNA og Høgre om norsk økonomi.
DNA og Høgre er to store parti som har sett desinformasjon, løftebrot og manipulering av opinionen i system. Når dei også er blant dei fremste i å skulde AKP for det same, viser dei fram at dobbeltmoral og hykleri er den andre sida av løftebrota og desinformasjonen.
Utvilsamt. I ettertid er det lett å sjå at mange av dei tallause mytane om oss har opphav hjå oss sjølve. Altså: m-l-rørsla voks ut av eit lite, norsk sosialdemokratisk parti. Ho bestod i hovudsak av skuleungdom og studentar. Men desse ungdommane hadde høge mål, pågangsmot og offervilje. Dei ville skape eit nytt kommunistisk parti og stille seg i spissen for ein sosialistisk revolusjon i Norge.
I denne stoda var det ikkje det minste rart at det i nokre spørsmål blei ein del vakling, at tilknytninga til Kina vart veldig sterk, at rørsla fann sine røter i Komintern-tradisjonen - og forsvarte meir av han enn kva ho burde gjere - og at ho i arbeidet med å byggje ein sterk, einskapleg og handlekraftig klassekamporganisasjon gjorde feil både overfor sine eigne medlemmer og overfor folk utafor rørsla. Å tru eller å forvente at slike feil ikkje skulle bli gjort, er beint ut latterleg.
Men på tross av barnesjukdommar og pubertetsproblem er det eit faktum at det er lenge sidan det har vore vanleg å snakke om klassekamp, revolusjon, proletariatets diktatur og kommunisme i Norge. Summen av mccarthy-tid, 40 år med sosialdemokrati og den sovjetiske kontrarevolusjonen er at slike ord mildt sagt har ein dårleg klang i Norge.
Mytar rundt dette må vi lære oss å leve med ganske lenge. Men framandt for folk flest i Norge er det nok også å sjå eit så aktivistisk parti, som er så einskapleg utad, som samlar inn millionar av kroner for å gje ut dagsavis, som har hatt så skråsikre medlemmer, som har eit uttalt hemmeleghald av sin eigen organisasjon som mål, som har halde fram fattige land frå fjerne himmelstrok som idealsamfunn, som har diskutert på eit språk som for mange folk verkar framandt, som har hylla organisasjonar og statsleiarar som for folk flest står for terrorisme og massedrap, og som ope har erklært seg som tilhengarar av væpna kamp og proletariatets diktatur.
Kort sagt: ut frå det som har vore vanleg i Norge i etterkrigstida, så er AKP eit merkverdig parti. Noko av det beste som er i AKP, gir opphav til mytar. Sjølve vårt politiske program gjer AKP farleg for borgarskapet og framandt for folk flest.
Vi har gjort, og vil sikkert også i framtida, gjera feil som i sin tur vil nøre opp under feilaktige forestillingar om oss.
Men igjen: for å forklare dei fordommane og løgnene som finst om oss, er eigne feil av svært underordna betydning. Den fylgjande gjennomgangen av nokre av dei mest typiske mytane, eller vrangforestillingane, om kva vi står for vil bekrefta denne oppfatninga.
Tvert i mot. AKP har alltid vore mot Sovjet. Vi meiner at Sovjet ein gong har vore sosialistisk, men at det i dag er eit byråkratkapitalistisk borgarskap som sit ved makta.
Sovjet okkuperer andre land, undertrykker eigen arbeidarklasse, opposisjon er forbode, driv økonomisk utbytting av m.a landa i Aust-Europa. Vårt syn er at dette ikkje har noko med sosialisme å gjere.
AKP er det partiet i Norge som gjer mest for å avsløra Sovjet sin aggresjon, peike på at Sovjet strevar etter verdsherredømme, samt drive solidaritetsarbeid for ofra for Sovjet sin aggresjon.
AKP sitt syn på Sovjet har også fått konsekvensar for AKP sitt syn på sosialismen; kva slags tiltak det arbeidande folket må ta for å hindre eit nytt borgerskap i å ta makta.
Ingen bør tvile på at sosialismen har betydd mykje for kinesarane. Dette ser ein godt ved å samanlikne Kina med for eksempel India. Dei var nokså like før revolusjonen i Kina. I dag er det enorm skilnad.
Men ein kan ikkje samanlikne Kina med Norge. Vi ynskjer ikkje Kina-tilstander i Norge. Kina er eit fattig land. Norge er eit høgt utvikla industriland med heilt andre kulturtradisjonar. Dette tyder sjølvsagt at vi med vårt utgangspunkt måtte få ein sosialisme med eit heilt anna utsjånad. Det står ikkje i motstrid til at vi kan stø Kina og meine det er sosialisme der. Tidlegare hadde vi ein tendens til å støtte og forsvare alt som skjedde i Kina. Vi har innsett at det var feil. I dag har vi ei sjølvstendig haldning til Kina. Vi seier frå om ting vi er skeptiske til ved utviklinga der. Men vi vil heller ikkje gjere den motsette feilen av kva vi gjorde før: døme Kina nord og ned av di dei gjer ting som vi utfrå våre forhold ville gjort annleis.
Svaret er nei. Vårt mål er menneskets frigjering. Vi ynskjer eit samfunn der folk ikkje skal vera nøydde til å slite seg ut; der folk skal få høve til fritt å utvikle alle sine evner; der folk sjølv skal ha makta over sin eigen kvardag og framtid. Vi ynskjer det stikk motsette av kva borgarskapet seier vi ynskjer!
Diktatur? Ja, i den forstand at vi meiner at det arbeidande folket i ein overgangsfase må utøve klassediktatur over dei tidlegare makthavarane. I dag utøver borgarskapet sitt klassediktatur over det arbeidande folket; dei styrer samfunnet i tråd med sine klasseinteresser. Under sosialismen skal det vera det arbeidande folket som styrer utviklinga i tråd med sine klasseinteresser. For folk flest vil dette bety eit reellt demokrati og reell makt og innverknad over sine eigne liv og si eiga framtid.
Mykje meir kunne ha vore sagt: studer i staden AKP sitt prinsipp-program og diskuter desse spørsmåla med AKParar du kjenner!
Dette er ikkje eit spørsmål om kva vi vil eller ikkje. Det syner seg nemleg at ingen klasse godviljug vil gje frå seg makta. Dersom den herskande klassen kjenner seg trua, så forsvarar han seg med alle middel. Dette vil mest sannsynleg skje her i Norge og. Det er faktisk ingen ting som tyder på at den norske kapitalistklassen er annleis i så måte. Døme på dette finn vi m.a i historia vår. Gong på gong har soldatar og politi vorte sett inn mot streikande arbeidarar og folkeleg opprør. Vi har avslørt at Nato har planar for å slå ned på arbeidarar som streikar eller studentar som demonstrerer. Vi har unntakslover som gjer det "lovleg" når som helst å innføre diktatur dersom makthavarane finn det naudsynt for å oppretthalde ro og orden, og vi har eit politi som har vide fullmakter til å slå ned på demonstrantar.
Dersom det er opp til våre ynskjer, så skulle det ikkje bli løyst eit einaste skot. Men det går ikkje an å byggje på fromme ynskjer. Vi må ta utgangspunkt i røyndomen. Og den fortel oss korleis det har gått i dei landa der dei har prøvt å innføre demokrati og/eller sosialisme utan å bruke eller sikre seg med våpen. Dei har alle vorte drukna i blod når borgarskapet slo til: Døme på det er Indonesia 1965, Hellas 1967, Chile 1973 og no Polen 1981. Vi er altså ikkje valdsfanatikarar - vi vil ta historiske erfaringar på alvor. Difor meiner vi det arbeidande folket må væpne seg og vera budd på å måtte bruke våpna.
Det er mange som trur at det er AKP som skal gjere revolusjon. Det er det sjølvsagt ikkje. Det er folket sjølv som skal gjere revolusjon. Når folket vil ha revolusjon vil vi prøve å stille oss i spissen for den, men vi kan ikkje gjere nokon revolusjon åleine. Til dette svarar mange at då er det ikkje bruk for væpning, for når vi har fleirtalet så har vi fleirtalet ... vi har då demokrati ...? Det er nettopp her problemet ligg: all erfaring syner at borgarskapet har ein eineståande evne til å drite i alt som heiter demokrati dersom makta deira er truga - uansett kor mange som står bak krava om endringar.
Vi er klar over at vi på kort sikt kunne ha utretta mykje meir og reinska vekk ein del skepsis mot oss utan den tryggleikspolitikken vi driv. Når vi likevel finn det naudsynt å ha tryggleikspolitikk (som å ikkje offentleggjere medlemstal, kven som er med, kor og når vi har møte etc), skuldest det kort og godt at vi vil verne om medlemmene og organisasjonen mot borgarskapet. Det er eit faktum at borgarskapet driv overvaking av progressive (altså ikkje berre oss). I dag blir dette brukt m.a til å hindre kommunistar i å få arbeid. I morgon kan det bli brukt til å oppspore kommunistar for å setje dei i fengsel, likvidere dei osv (i samband med skjerpa klassekamp, eit evt militærkupp, okkupasjon).
Alt dette kan dokumenterast. Anbefaler spesielt Oktoberheftet Søkelys på Sipo og Oktoberboka Soldaten som ikkje ville teie. I ein krisesituasjon er som regel kommunistane dei fyrste som vert tekne. Slik var det i 1940 (nazistane brukte Sipo sine arkiv), og slik er det rundt om i verda (Chile, Bolivia, Afghanistan, Etiopia). Vi har og tryggleikspolitikk innad i organisasjonen (medlemmene får ikkje vite namnet på alle i sentralstyret, dekknamn på sommarleirane osv). Slik kan ein ikkje seie noko som skadar organisasjonen dersom ein t.d blir utsett for press. Men vi vil på det sterkaste presisera: politikken vår er 100 % open!
Dette er påstandar som er handsama tidlegare i heftet. Difor berre nokre få linjer her.
For det fyrste: det er spesielt sosialdemokratiet i fagrørsla som påstår slikt. Og grunnen er enkel: dei vil ha makta og vil at fagrørsla skal vera eit lydig reiskap for Arbeidarpartiet. For det andre: SV påstår det same, og viser til at m.a ein del frontar (som Kvinnefronten, Palestinakomiteen m.fl) er vortne splitta. Kort til det: årsaka til slike splittingar ligg ikkje i vår påståtte manglande evne til å samarbeide, men i reell usemje om dei respektive frontane si plattform og vedtekter. At SV og m.a sosialdemokratar ikkje tåler å kome i mindretal og difor ofte har gått ut og stifta sin eigen front, må bli deira problem.
Frå LO-toppen si "Fei dem ut"-kampanje i 1975 til polstreiken i 1986 har dette vorte gjenteke og gjenteke.
Sosialdemokratane brukar inniblant AKP sine eigne skrifter for å "bevise" våre skjulte motiv for å jobbe i fagrørsla.
I avisdebatten i Kristiansund hausten 1986 (sjå kapittel 1) var Kolbjørn Aune, informasjonsleiar i Jern og Metall, frampå og siterte frå Faglig arbeid, studiebok for AKP(m-l), oktober 1980: "Å vinne fagforeningene for partiets linje, stille fagforeningene under partiets ledelse, kan sjølsagt ikke proklameres," siterar han (side 15 i studieboka). Kolbjørn Aune brukar m.a dette som "bevis" for kor maktsjuke AKP er.
Men på side 15 i same studieboka står det også:
"Vi er fullstendig imot at noe parti skal dirigere og fatte avgjørelser på vegne av fagforeningene. Når vi snakker om partiets ledelse, så må den baseres på fullstendig frivillighet. Fagforeningene må alltid fatte sine egne vedtak. Det er de fagorganiserte sjøl som i sak etter sak må avgjøre sin linje."
Hermed er studieboka Faglig arbeid og andre bøker/hefter AKP har gitt ut om fagleg arbeid, anbefalt. Her vil eg nøye meg med å føye til: sjølvsagt slåss vi for at fagforeiningane sluttar opp om våre politiske standpunkt. For oss tyder det å slåss for at fagforeiningane stiller seg på arbeidsfolk si side og ikkje stiller seg under leiarskapen åt det borgarlege DNA som attpåtil mjølkar fagforeiningane for millioner av kroner til bruk til eigne valkampar. Dette politiske vasskiljet mellom AKP og DNA har vi ofte lett for å gløyme når skuldingane mot AKP er på sitt verste.
Feil. Vi er vanlege folk med vanlege interesser. Det som skil oss frå mange andre, er at vi vil bruke ein del av livet vårt til å kjempe mot urett og undertrykking. Det som einar oss, er eit felles syn på det samfunnet vi lever i og eit felles mål for den kampen vi fører. Men AKP må bli større for å bli betre og for å kunne utrette meir. AKP treng alle som vil vera med å kjempe mot urett og undertrykking på eit revolusjonært grunnlag.
Nei, leiinga har ikkje all makt. Tvert om er det slik at i AKP er det eit krav til medlemmene om å vera med å utforme den politikken leiinga skal setja ut i livet. I kva andre parti er det slik?
Både i partilivet og i samfunnslivet er vi for å praktisere Mao si parole om å "la hundre blomser blomstre og tusen tankeretningar stridest".
Det er heller ikkje slik at alle må meine likt. På den andre sida er vi sjølvsagt for størst mogleg einskap i alle viktige spørsmål.
Vi ynskjer å slå hardast mogleg og slå som ein knytta neve. Dette krev at usemje, motforestillingar osv kjem ope fram og blir diskutert. Til meir samd vi er og til betre vi forstår og stør ein ting, til betre vil vi klare å kjempe. Vi vil ikkje ha kadaverdisiplin, men ein bevisst disiplin - ein disiplin bygd på fri vilje og overbevising. Dersom vi ikkje blir samde, må mindretalet bøyge seg. Diskusjonen kan fortsetje, men fleirtalet sitt syn gjeld utad. Det er dette vi meinar og kjempar for. Det er ikkje dermed sagt at vi alltid og overalt er nøgd med demokratiet i AKP.
AKP er organisert etter den demokratiske sentralismen.
Den demokratiske sentralismen er ein organisasjonsmodell som tek sikte på å utnytte kvart einskild medlem sine initiativ, skaparevne og erfaringar, og kombinere dette med einskap og størst mogleg slagkraft utad. Eller som Mao har sagt det: "Målet vårt er å skape en politisk situasjon der vi har både sentralisme og demokrati, både disiplin og frihet, både enhet i viljen og personlig sinnsro og liv."
Dette er sjølvsagt vanskeleg i praksis, men vi må slåss for det. Vi driv ikkje politikk for oss sjølv - vi driv det for å styrte borgarskapet. Då må vi ha einskap og disiplin. Men vi må og ha demokrati for å oppnå det.
Det er og slik at det er denne organisasjonsforma som best sikrar dei vanlege medlemmane sine rettar og hindrar undergraving av demokratiet. Det blir korkje demokrati eller einskap og slagkraft av at ulike folk som har politiske kjepphestar skal ha rett til å opprette fraksjonar eller gå ut offentleg på tvers av fleirtalsvedtak. Det øydelegg einskapen - men det undergrev og medlemsdemokratiet. Og kva kan ein då vente å oppnå i kampen for sosialismen?
Vi krev mykje, det er sant. Og kva er gale med det? Ein ting er at det er vi sjølve, det arbeidande folket som uansett må betale for dei goda vi evt oppnår. Like viktig, om ikkje endå viktigare, er at det er 100 % rettferdig å krevje dersom krava er rettferdige og kan føre til ei forbetring eller hindre ei forverring av kvardagen til folk. Med andre ord: vi må vurdere innhaldet i krava og ikkje om ein krev.
Dessutan: dersom folk flest tidlegare eller i dag hadde sete seg ned og sagt at "vi har det bra nok", så hadde vi aldri kome dit vi er i dag, og vi vil heller ikkje kome vidare.
Og mot alt? Nei. Er ein mot ein ting, er ein også for noko. Samstundes ser vi det som ei hovudoppgåve å avsløre dei manglane og feila vi ser i Norge og elles i verda, og på det grunnlag reise kamp. Det er for øvrig nok av dei partia som målar eit glansbilete av det samfunnet vi lever i.
Dersom vi sluttar å stille krav, kritisere osv, vil også samfunnet raskt kunne bli dårlegare. Menneskeheita utviklar seg m.a fordi ho kritiserer, prøver å forandre. Framsteg og forbetringar for folket blir skapt gjennom kamp.
Vi stiller nokre minstekrav til aktivitet. Men forsake alt?
Det kjem an på deg sjølv. Vårt syn er at du bør jobbe etter evne - at du skal jobbe på den måten du er i stand til å jobbe. Det kan tyde alt frå å gå på møta og jobbe med ei sak (f.eks Klassekampen, studiesirkel, i ein front), til å jobbe 16 timar i døgnet. I AKP prøver vi å ta omsyn til at folk er ulike og har ulik interesse og ulik arbeidskapasitet.
AKP treng mange medlemmar. Det tyder også at vi treng både dei superaktive og dei som nøyer seg med å gå på møter og drive litt praktisk arbeid no og då. Men vi vil sjølvsagt ikkje leggje skjul på at vi ynskjer at flest mogleg skal jobbe mest mogleg.
Dei elleve overnemnte mytane om AKP er nokre av dei mest typiske vi møter på. Dette er mytar som er relativt godt utbreidde og som stikk djupt. Mange av dei kjem ikkje ope fram i diskusjonar, og blant anna difor er dei vanskelege å få bukt med og verkar slik negativt inn på våre moglegheiter til å få auka oppslutning om politikken vår.
Til ein viss grad verkar dei også negativt inn på eigen aktivitet og utadretta verksemd.
AKP sler vanlegvis godt frå seg når pressehets m.m dukkar opp. Og, uansett om borgarane likar det eller ikkje; ofte tener vi på det. Dels fordi åtak verkar samlande, og dels fordi vi då får høve til å markere oss meir enn elles. Difor kan det vera vanskeleg å svare på i kva grad antikommunismen verkar negativt på AKP. Det må også leggast til at AKP uansett måtte ha jobba hardt for å få oppslutning fordi vi har eit program og eit mål som bryt med dei rådande forestillingane om kva samfunn som trengst for at menneska skal vera fri frå utbytting og undertrykking.
Med desse forbeholda i mente: det er mi meining at antikommunismen er eit viktig hinder for framgang, at han verkar negativt inn på arbeidet med å få oppslutnad, og at vi har ein del å tene på å ta han meir på alvor enn vi har gjort til no.
Eg trur antikommunismen gjer det vanskeleg for mange å stå fram som kommunist. Ei som har vore medlem sidan starten fortel:
"Eg trur det var i 1974. Då kjørte Libertas ut mot lærarar og førskolelærarar som var radikale og/eller m-l-arar: "Misbruk av barn", "politisk propaganda", "misbruk av si stilling" var påstandar som vart slengt mot oss. Det vart halde store rabaldermøter i Oslo. Ei stund var det vanskeleg for nokre å vere lærar. Det var mye mistenkeleggjering. Men det var også mange radikale folk i skolen, slik at det var mange som stod i lag."
Eg trur dette seier noko sant om den arbeidssituasjonen dei fleste kommunistar står i. Hyl og skrik om manipulering og misbruk; utstrakt mistenkeleggjering m.m: det kan i lengda vera vanskeleg å stå fram anten ein no er lærar, platearbeidar, sjukepleiar, snekkar. Over tid kan dette føre til to ting.
Det eine: folk blir slitne, trøtte, føler seg utstøtte og trekker seg attende, blir forsiktig og held seg stort sett i det trygge og vante m-l-miljøet.
Det andre: mange byrjar kanskje å tru at det er noko i det som blir gjenteke og gjenteke:
Kort sagt: sjølvkriminalisering.
AKP og medlemmane i AKP er like lite immune mot ytre press som andre parti og folk. Og presset mot det å vera kommunist er stort, både på det politiske og det ideologiske planet.
Antikommunismen si historie er ikkje berre ei historie om verbale løgner og verbal mistenkeleggjering, men også om åtakskrigar, om unntakstilstand, kupp, vilkårlege avrettingar, svartelisting, yrkesforbod, overvaking. Summen av dette er at kommunistar ikkje berre har måtta hatt ein politikk for å vinne hovud og hjarte til folk, men og ein politikk for å forsvare seg. Kan antikommunismen bidra til å forklare kvifor marxistiske parti tradisjonelt har hatt lett for å stivne i gamle mønster? Eg trur det. Når ein er under stadig angrep, kan det vere vanskeleg å tenke nytt, vanskeleg å overprøve gamle standpunkt, vanskeleg å utvikle nye standpunkt og visjonar på grunnlag av erfaringar, ny lærdom og endra forhold i samfunnet.
Mistenkeleggjering. Stadig forsvarsposisjon. Vanskeleg å kome på offensiven. Fører dette til at det indre livet i AKP vert dårleg? Tek kommunistar med seg rolla i kampen mot klassefienden inn i partiorganisasjonen? Fører dette til at kommunistar blir overdrive mistenksame til f.eks opposisjon innad?
Det er ganske opplagt at slikt skjer, og difor er det nyttig å stille slike spørsmål og drøfte dei; også fordi det kan vera ein av fleire innfallsportar til betre å forstå kvifor kulturen i kommunistiske parti over alt i verda periodevis har vore prega av mistenkeleggjering, harde slag og snevre rammer for kva som er god revolusjonær politikk og kva som ikkje er det. Dette er også ein del av AKP si arv og historie.
AKP sin styrke er at det viser seg i stand til å reise diskusjon om slike og tilsvarande spørsmål, og slik kan bli prega av ein betre arbeidsstil og kultur enn det som ofte har vore vanleg i kommunistiske parti.
Svara på korleis antikommunismen verkar inn på det indre livet i AKP, og kva vi eventuelt kan gjere for å motverke det, ligg utafor ramma for dette heftet.
Spørsmåla er stilt - svara får kome etter kvart. Den beste resepten mot antikommunisme, anten han kjem fram som plumpe løgner, meir komiske fordommar eller som politiske vrangforestillingar er uansett at vi på eine sida heile tida propaganderer for og held fram politikken vår, og på andre sida kjem folk i møte og spør kva oppfatning dei har av AKP. På den måten vil vi kunne slåss mot og gjendrive mytar og fordommar som heile tida vil bli servert om AKP.
AKP treng fleire medlemmer. Vi har stilt oss høge mål. Vi vil ikkje mindre enn å prøve å stille oss i spissen for ein sosialistisk revolusjon i Norge. Utopisk, seier mange. Ambisiøst er det i eit kvart fall: Og som det kjem fram av dette heftet; AKP jobbar i eit vanskeleg politisk landskap, og det er ikkje alltid lett å vere kommunist.
Men i ein situasjon der kapitalismen driv verda i retning av ein økologisk katastrofe, der imperialismen driv omsynslaus utarming av den tredje verda og rustar til krig, og der det heimlege borgarskapet skjerpar utbyttinga av det arbeidande folket; legg ned viktig industri; utarmar distrikta; spekulerer i bolignauden og generelt gir kapitalkreftene meir spelerom enn før: i ein slik situasjon og med ei slik utvikling er vårt svar sosialisme og kommunisme.
I ein slik situasjon kan vi ikkje berre vera ambisiøse - vi må og stille som mål at flest mogleg av dei som stør hovudlinjene i politikken vår blir med i AKP(m-l).
Å styrke og byggje AKP er ei særskilt oppgåve. Ei oppgåve som er avgjerande for å styrke dei revolusjonære kreftene i Norge.
Men AKP trengst også for å styrke arbeidet på områder som fagleg politikk, kvinnepolitikk, internasjonal solidaritet, miljøvern, boligkamp osv osv. Fellesnemnaren for desse og mange andre kampavsnitt er :
Til innhaldslista ||| Til AKP si hjemmeside ||| Fleire hefte frå AKP